Marzysz o dronie? - Zobacz co zrobić, by nie dostać mandatu za latanie
Latanie dronem może przynieść wiele radości, dlatego z każdym rokiem staje się coraz bardziej popularne wśród dorosłych i dzieci. W końcu tego rodzaju urządzenia nie są ani szczególnie kosztowne ani trudno dostępne. Coraz częściej wykorzystujemy drony nie tylko do zwykłej zabawy, ale również do wykonywania niesamowitych fotografii i do filmowania. Czy jednak każdy może nim sterować? Kiedy grozi nam mandat za latanie? Zobaczcie co wolno, a czego nie wolno według polskich przepisów prawa.
Dron - trochę terminologii
Każdy z nas ma ogólne pojęcie na temat tego, czym jest dron. To najprościej mówiąc statek powietrzny, który nie wymaga do lotu załogi obecnej na pokładzie, nie może zabrać pasażerów i jest pilotowany zdalnie przez operatora. Urządzenia tego rodzaju są wykorzystywane do wielu celów, m.in. wykonywania zdjęć (przy okazji przypomnijmy jak robić zdjęcia w ruchu), działań bojowych, badawczych, dziennikarskich oraz innych.
Warto już na samym początku sformułować precyzyjną terminologię, która rozjaśni niektóre z wątpliwości prawnych.
Model latający - urządzenie latające, które jest wykorzystywane w celach sportowo-rekreacyjnych.
Bezzałogowy statek powietrzny - urządzenie latające, które jest wykorzystane w celach komercyjnych.
Operator - osoba, która steruje modelem lub statkiem.
Według polskiego prawa, wszyscy operatorzy dronów podlegają prawu lotniczemu wspólnemu dla wszystkich statków powietrznych. Przed planowanym lotem warto zapoznać się z przepisami, by wiedzieć jak uniknąć sankcji za ich złamanie.
Operator dronu jest za niego odpowiedzialny bez względu w jakim celach go wykorzystuje (komercyjnie lub rekreacyjnie). Przede wszystkim musi używać urządzenia w sposób niezagrażający innym osobom, mieniu oraz użytkownikom przestrzeni powietrznej. Powinien za każdym razem brać pod uwagę aktualne warunki meteorologiczne oraz informacje o ograniczeniach lotniczych. Operator drona ponosi odpowiedzialność za lot i jego poprawność, które powinny odbywać się w bezpiecznej odległości od osób i mienia w przypadku awarii lub utraty kontroli nad urządzeniem. Dodatkowo jest on zobowiązany do kontroli stanu technicznego bezzałogowego statku powietrznego oraz urządzeń sterujących. Na koniec warto również wiedzieć, że według przepisów operator zapewnia również pierwszeństwo drogi innym użytkownikom przestrzeni powietrznej.
Osoba latająca dronem musi mieć na niego "prawo jazdy"! Dokładnie rzecz ujmując świadectwo kwalifikacji potwierdzające, że potrafi w sposób bezpieczny sterować urządzeniem, badania lotniczo-lekarskie oraz ubezpieczenie OC. Tego rodzaju dokumenty wydaje Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego po zdaniu odpowiednich egzaminów. Jednak dotyczy to tylko operatorów bezzałogowych statków powietrznych. Każda osoba sterująca dronem o masie startowej nie przekraczającej 25 kg wykorzystywanym do celów rekreacyjno-sportowych może to robić bez żadnych uprawnień.
Na koniec warto jeszcze zaznaczyć, że zgodnie z prawem osoba korzystająca z modeli o masie od 5 do 20 kg powinna posiadać ubezpieczenie OC, którego minimalna suma gwarancyjna wynosi 3000 SDR (międzynarodowa jednostka wymiany o charakterze pieniądza bezgotówkowego określana przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy). Ubezpieczenie nie jest związane z danym urządzeniem, ale z osobą.
Przestrzeń powietrzna - gdzie wolno latać i na jakich zasadach
Latanie dronem może wydawać się proste, jednak legalne latanie jest zupełnie inną kwestią. Zgodnie z przepisami każdy z nas ma równe prawa do przestrzeni powietrznej nad terytorium RP jednak aby wprowadzić ład i porządek podzielono ją na strefy. Dla nas najistotniejsze jest na razie rozróżnienie ich na kontrolowaną i niekontrolowaną.
Loty BSP VLOS w przestrzeni "G" NIEKONTROLOWANEJ
Jeśli nasze urządzenie porusza się poniżej 100 metrów nie musimy zgłaszać tego faktu do FIS, czyli organu w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, który służy informacją wszystkim użytkownikom przestrzeni powietrznej. Latając w strefie niekontrolowanej mamy największą swobodę ruchu, jednak by dobrze ją wyznaczyć, powinniśmy posłużyć się odpowiednimi aplikacjami (DroneRadar).
Jeśli nasz dron lata na wysokości powyżej 100 metrów AGL powinniśmy zgłosić lot do FIS. Na takiej wysokości poruszają się już załogowe statki powietrzne, dla których możemy stać się przeszkodą.
Loty BSP w CTR - VLOS - W ZASIĘGU WZROKU
Jeśli planujemy lot w tej strefie, powinniśmy 3 dni przed nim dostarczyć do ASM1 (PAŻP) formularz dostępny na stronie www.droneradar.eu/formularze. Dopiero po otrzymaniu zgody możemy
przygotować sprzęt do działania. Bezpośrednio przed lotem powinniśmy zadzwonić do wieży kontroli lotów z prośbą o zgodę na lot i zasygnalizować start naszego drona. Gdy skończymy poruszać się w przestrzeni powietrznej, wymagany jest ponowny kontakt z wcześniej wspomnianą wieżą.
Loty BSP w MATZ - VLOS - do wysokości 150 metrów AGL w odległości większej niż 2 km od lotniska wojskowego
Przed startem powinniśmy wyznaczyć pozycję w aplikacji DroneRadar, a następnie wykonać telefon do wieży kontroli lotów z prośbą o pozwolenie. Przed startem należy skontrolować sprawność sprzętu i zasygnalizować start w wieży. Gdy skończymy poruszać się dronem w przestrzeni powietrznej, ponownie powinniśmy zadzwonić do tych samych służb i poinformować je o tym fakcie.
Loty BSP w MATZ - BVLOS I/i lub VLOS powyżej 150 metrów AGL lub w odległości mniejszej niż 2 km od lotniska wojskowego
W takim przypadku powinniśmy 7 dni przed lotem dostarczyć formularz do jednostki wojskowej, która zarządza daną przestrzenią lotniczą. Gdy otrzymamy już zgodę, obowiązują nas takie same procedury jak podczas latania poniżej 150 metrów AGL.
Strefy - skąd wiedzieć w jakiej chcemy latać
Wyznaczenie stref i zrozumienie przepisów prawa może przysporzyć wiele problemów. Osoby, które planują latać w celach zarobkowych, tak czy inaczej będą zdawały egzaminy, które wyjaśnią wszystkie najważniejsze kwestie. Z tego powodu poniższe informacje są skierowane głównie dla osób, które planują loty w celach rekreacyjnych czy sportowych, np. by uchwycić niesamowite widoki z wycieczki lub wesele znajomego.
Najważniejsze zasady latania:
- lataj na wolnej przestrzeni w zasięgu wzroku,
- nie poruszaj się nad budynkami i miastami,
- omijaj skupiska ludzkie,
- nie lataj w pobliżu lotnisk,
- omijaj drogi.
Jeśli chcemy być pewni, gdzie wolno, a gdzie nie wolno nam latać, możemy skorzystać z map, na których zaznaczone są obszary z całkowitym zakazem lotów oraz takie, w których trzeba uzyskać zgodę.
Podział mapy Polski na strefy możemy znaleźć również w Google, który bardzo dokładnie pokazuje je wraz z ich oznaczeniami. Kilka lat temu powstała również aplikacja dostępna w wersji zwykłej i premium, dzięki której nie musimy analizować żadnych map - nazywa się Droneradar.
Słownik pojęć:
AGL - nad poziomem morza.
BSP - bezzałogowy statek powietrzny (maszyna latająca wykorzystywana w celach komercyjnych).
VLOS - loty w zasięgu wzroku.
BVLOS - loty poza zasięgiem wzroku.
CTR - strefa kontrolna lotnisk.
MATZ - strefy ruchu lotniskowego lotnisk wojskowych.
ATZ - powietrzna strefa ruchu.
TMA - rejony kontrolowane lotnisk lub rejonów lotnisk.
EPP, EPR, ADIZ - strefy identyfikacji obrony powietrznej.
AAA - strefy, w których wydano ostrzeżenie nawigacyjne.
TSA, TRA, TFR - strefa z zakazem lotu, strefa z aktywnymi ograniczeniami, trasy dolotowe do dwóch pierwszych.
EPD, MRT - trasy lotnictwa wojskowego.
EA, NWA - strefy ćwiczeń lotniczych.
Co grozi za łamanie praw
Nie każdy z nas widząc ogromną ilość informacji ograniczających loty dronów zamierza brać je pod uwagę. Jednak za nieprzestrzeganie przepisów i naruszanie zakazanych stref bez zezwolenia grozi do 5 lat więzienia (art. 212 ust.1 pkt 1 lit. a prawa lotniczego). Jeśli działaliśmy nieumyślnie, nie zdając sobie sprawy z naruszania przepisów, będziemy podlegali grzywnie, karze ograniczenia wolności lub jej pozbawienia do jednego roku.
Należy wiedzieć o tym, że za nielegalne i niezgodne z przepisami latanie dronami nie grozi nam tylko kara ze strony prawa lotniczego. Warto pamiętać również o przestępstwie wynikającym z naruszania czyjeś prywatności (art. 193 kodeksu karnego), za które również może grozić grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności do roku.
Dron - niesamowite zdjęcia z powietrza
Dron może służyć do wielu celów, jednak za każdym razem, gdy planujemy robić zdjęcia z powietrza lub wykonywać inne działania, powinniśmy poruszać się w dozwolonych strefach i zachowywać zdrowy rozsądek. Za nielegalne latanie grozi nawet kara do 5 lat więzienia, dlatego nie warto ryzykować i udać się raczej na łąkę lub do własnego ogrodu, by zrobić kilka ciekawych ujęć, które można później wywołać w formie odbitek lub dużego obrazu na ścianę. Jak myślicie, czy drony są przyszłością fotografii czy za kilka lat odejdą w zapomnienie?
Źródła:
