10 wskazówek dla miłośników fotografii krajobrazowej

Wiosna już za nami, niebawem lato…. Aura sprzyja fotografii krajobrazowej. Wychodzimy z domu, spacerujemy, planujemy wakacyjne podróże. W tym artykule udzielamy 10 wskazówek związanych z fotografią krajobrazową. Jak patrzeć przez obiektyw i w którym momencie nacisnąć migawkę, aby nasze zdjęcia były jeszcze lepsze? Wszystko zgodnie z duchem Henriego Cartier Bressona i jego koncepcji „decydującego momentu” w fotografii. Utrwalajmy letnie wspomnienia!

źródło: Pixabay

Wskazówka pierwsza

Cartier-Bresson i jego “decydujący moment”

Henri Cartier-Bresson jest jednym z najsłynniejszych fotografów XX wieku. W 1952 roku ukazała się jego publikacja pt. „Decydującego momentu”. Składało się na nią 126 zdjęć i tekst teoretyczny dotyczący fotografii. W książce można odnaleźć definicję dobrej fotografii. Bresson pisał o niej następująco: „ … jest jednoczesnym rozpoznaniem, w ułamku sekundy, zarówno znaczenia wydarzenia, jak i precyzyjnej organizacji form, które nadają wydarzeniu ekspresję”. Najsłynniejsza koncepcja w fotografii opiera się na subiektywnym wyborze osoby wykonującej zdjęcie, która naciska spust migawki w określonym momencie rozgrywającej się przed nim kompozycji. Bresson mawiał, że: „Twoje pierwsze 10 tys. zdjęć będzie najgorsze.”  Mistrz zakładał, że każdy może być dobrym fotografem i twórcą rewelacyjnego ujęcia, jednak to praktyka czyni mistrza. Najważniejsze jest baczne obserwowanie i refleks. Fachowcy nazywają go „foto-filozofem”. On sam twierdził, że nigdy nie był fotoreporterem i, że „ludzie myślą o wiele za dużo o technice, a za mało o widzeniu”.

źródło: Flickr

Wskazówka druga

Jak sama nazwa mówi … „foto” znaczy światło

Jeżeli przyjmiemy, że światło jest w fotografii najważniejsze, to drugą wskazówką związaną z fotografią krajobrazową jest to, aby dobrać odpowiedni moment wykonywania zdjęcia będącego pejzażem. Specjaliści mówią o fotografowaniu podczas tzw. „dwóch złotych godzin”. Ważna jest lokalizacja i oczekiwanie na właściwe światło. Najcenniejsze według specjalistów (czyli tych, którzy swoje 10 tys mają już za sobą) jest wyjście w plener godzinę po wschodzie słońca lub godzinę przed jego zachodem. Jest to szczególnie ważne, ponieważ fotografia krajobrazowa wykonywana podczas długich, letnich dni wiąże się z operowaniem ostrego światła. Promienie słoneczne kiedy słońce wschodzi i zachodzi dają niezwykłą miękkość, inaczej rozkładające się cienie i cieplejsza tonację. Dzięki wykonywaniu zdjęć krajobrazowych podczas „dwóch złotych godzin” światło rozkłada się korzystniej na fotografowanych obiektach  i dodaje niezwykłej atmosfery zdjęciom. Nie wierzysz? Koniecznie wybierz się z aparatem podczas „dwóch złotych godzin”! Światło w tych godzinach naprawdę potrafi zdziałać cuda!

źródło: Pixabay

Wskazówka trzecia

Fotografując krajobraz pokazuj wiele planów!

Często ujmujące zdjęcia krajobrazowe pokazują rozległe krajobrazy. Do fotografii krajobrazowej warto wybierać więc głębokie przestrzenie. Koniecznie pokazuj wiele planów. Do takich zdjęć świetnie nadaje się obiektyw szerokokątny, czyli taki, którego ogniskowa jest krótsza niż 50 mm (najczęściej 24 lub 28 mm). Lepsza jakość obrazu zagwarantuje obiektyw stało ogniskowy (18-55mm). Obiektywy te posiadają zwiększoną tolerancję na zniekształcenia ale i lepiej radzą sobie z tzw. aberracją chromatyczną, czyli zjawiskiem występującym przy wykonywaniu zdjęć o dużych kontrastach. Warto jednak pamiętać, że to nie dobór sprzętu, ale wybór krajobrazu i odpowiednie skadrowanie go decydować będzie o tym, czy fotografia jest interesująca. Najważniejsze jest bowiem oko osoby stojącej za obiektywem!

źródło: Pixabay

Wskazówka czwarta

Patrz i kadruj

To Ty, jako fotograf dokonujesz tego bardzo subiektywnego wyboru, który fragment krajobrazu chcesz utrwalić na swojej fotografii. Bezpiecznie jest stosować przy tym wyborze taką zasadę, jak „trójpodział”. Bardzo archaiczna wskazówka (znana malarzom już w renesansie), która weszła szturmem do fotograficznego kanonu związanego z tym, jak wykonywać dobre zdjęcia. Pokazuj więc horyzont w jednej trzeciej wysokości od dolnej krawędzi zdjęcia, bądź  dwóch trzecich. Ziemia zajmować będzie wówczas 1/3 część zdjęcia przy jednoczesnym pokazaniu 2/3 przestrzeni nieba, albo przeciwnie, to niebo będzie elementem dominującym w zdjęciu (2/3 powierzchni), a ziemia zajmować będzie tylko 1/3 formatu zdjęcia. Więcej informacji o trójpodziale znajdziesz TUTAJ.

źródło: Pixabay

Wskazówka piąta

Mocne punkty w fotografii pochodzą z zasad komponowania malarskich pejzażów!

Tak zwane „mocne punkty” w fotografii wiążą się z obowiązującym w malarstwie „złotym podziałem”. Dzielimy przestrzeń zdjęcia w pionie i poziomie trzema liniami. W miejscu przecięcia tych linii znajdują się właśnie przysłowiowe „mocne  punkty”. To właśnie w nich „ustrzelić” powinniśmy - jak snajper - najbardziej interesujący nas element krajobrazu.

źródło: Pixabay

Wskazówka szósta

Dobry pierwszy plan

Oprócz „mocnych punktów” na zdjęciu przedstawiającym krajobraz, w których oko oglądającego zatrzymuje się na zdjęciu najdłużej (co udowodnili psychologowie widzenia!) ważny jest też pierwszy plan. Czyli to, co znajduje się najbliżej oglądającego. Za kardynalny błąd w fotografii krajobrazowej uważa się pozostawienie zbyt dużej pustej przestrzeni na pierwszym planie. Utrwalenie ciekawego obiektu na pierwszym planie, pokazanie go niejako na tle rozległego krajobrazu jest gwarantem wykonania zajmującej fotografii. Tylko wówczas mamy szansę pokazać skalę, przestrzeń, odległość, pomiędzy poszczególnymi elementami fotografowanego pejzażu. Szukajcie interesujących detali. Nie ograniczaj się do wykonywania zdjęć krajobrazowych z wysokości swojego wzroku. Fotografując przykucnij, albo przeciwnie wznieś się ponad przeciętny wzrost ludzki. Szukaj interesujących detali na pierwszym planie. Oprócz pierwszego planu warto rozważyć też poprowadzenie widza przez zdjęcie…. Jak to uzyskać? Poprzez taką kompozycję, która pokaże nam istniejący w przestrzeni element wijący się przez plan bliski, średni i daleki. Doskonałym przykładem może być tutaj kręta ścieżka, bądź umiejscowienie poszczególnych elementów krajobrazu według perspektywy zbieżnej, czy przekątnej.

źródło: Pixabay

Wskazówka siódma

Głębia, głębia …  głębia ostrości

Głębia ostrości wiąże się z wykonywaniem zdjęć w trybie manualnym. Eksperymentując z głębią ostrości podczas wykonywania zdjęć krajobrazowych możemy, albo korzystać z tzw. wąskiej przesłony powodując, że uzyskujemy dużą głębię i praktycznie każdy plan w pejzażu będzie ostry…. Albo ustawiamy większy otwór przesłony, aby wybrać – co konkretnie będzie na naszym zdjęciu pokazane jako rozmazane, a co jako ostre. Uwaga - ta wskazówka wiąże się też z tym, że korzystanie z najmniejszego otworu przesłony może wywołać efekt dyfrakcji. Ten wiąże się ze spadkiem ostrości związanym z załamaniem się światła na krawędziach listków przysłony. Pamiętać też trzeba, że mały otwór i niskie ISO musi zostać zrównoważone przez dłuższy czas naświetlania… a to z kolei wiąże się z używaniem statywu. Głębia ostrości pozwala na pokazanie ostrego na przykład pierwszego tła, przy jednoczesnym pokazaniu nieostrości kolejnych planów. Pamiętaj, by wykorzystywać technikę do odpowiedniego wykadrowania zdjęcia, bo to jest gwarantem wykonania dobrego zdjęcia.

źródło: Pixabay

Wskazówka ósma

Czas naświetlania

Czas naświetlania jest istotny jeśli fotografujemy jakiś obiekt krajobrazu w ruchu. Rzekę, wodę, chmury, trawę na wietrze, pejzaż miejski. Dłuższy czas naświetlania wymusza na nas stosowanie statywu. Ale można stosować też tzw. ultrakrótkie czasy ekspozycji. 1/4000s pozwala na uchwycenie ruchu w tzw. „zamrożeniu” obiektu.

źródło: Pixabay

Wskazówka dziewiąta

Filtry

Profesjonaliści zabierają ze sobą w plener różnego rodzaju akcesoria dodatkowa w postaci na przykład filtrów połówkowych, szarych lub polaryzacyjnych. Dlaczego? Aby zdjęcia nie wymagały później zbyt wiele czasu poświęconego na ich obrabianie.

źródło: Pixabay

Wskazówka dziesiąta

Co o fotografii krajobrazowej mówią praktycy?

- „...żeby wykonywać dobre zdjęcia krajobrazowe fotografujący musi czuć kontakt z naturą”

- „...fotograf musi być urzeczony obrazem, który widzi”

- „...najtrudniej wykonać dobre zdjęcie krajobrazowe przy pełnym świetle”

- „…fotografowanie krajobrazu jest albo bardzo łatwe, albo bardzo trudne”

- „...to samo miejsce może wyglądać o różnych porach dnia inaczej”

- „ ...w fotografowaniu krajobrazu ważna jest cierpliwość i wytrwałość”

- „...fotograf krajobrazu musi wiedzieć, z której strony oświetlony będzie dany obiekt i jak się względem niego ustawić”

- „...zdjęcie pejzażowe oddziałuje inaczej na oglądającego niż krajobraz, który widzimy zza obiektywu. Na fotografa działają jeszcze zapachy, siła wiatru, temperatura…”

- ...nie da się pokazać całego otaczającego nas piękna, tylko wycinek”

• „...dobre zdjęcie pejzażowe to takie, na którym dostrzegamy emocje autora”

źródło: Pixabay

Co się jeszcze może przydać podczas fotografowania krajobrazu?

- zapasowe akumulatory,

- odpowiednio dobrana odzież,

- wygodny plecak na sprzęt,

- coś na ząb,

• karimata lub coś na czym będziemy mogli przysiąść.

źródło: Pixabay

Przebywamy w różnorodnych miejscach. Krajobrazy mogą być skrajnie odmienne: zimowy, miejski, wodny, leśny, górski, jesienny, pierwotny, kulturowy, wtórny…. Można by wymieniać dalej. Otaczające nas pejzaże są niejednorodne i przez to ciekawe. Definicja fotografii krajobrazowej jest trudna, gdyż wypowiadając te dwa słowa stosujemy swoistą metaforę…. Nad krajobrazem zastanawiamy się dopiero fotografując go, a przecież jest wokół nas cały czas. O powietrzu, którym oddychamy, też nie myślimy. Cały świat wokół może być inspiracją do wykonania zdjęcia krajobrazowego. Pokazujemy przestrzeń i to, co otacza człowieka. Dobre zdjęcie krajobrazowe, to takie zdjęcie, które umiejętnie pokazuje odbiorcy to, co nas samych urzekło w wycinku tego, co widzimy przed sobą. Fotografia krajobrazowa nie jest łatwa, bo nie ustawimy sami modela. Możemy jedynie sami starać się dopasować w przestrzeń tak, aby uzyskać jak najbardziej interesujący kadr. Przestrzeń wokół nas jest naprawdę bardzo interesująca. Trzeba tylko mieć podstawową wiedzę techniczną (zbliżać się coraz bardziej do tych wykonanych przez siebie 10 tys. najgorszych zdjęć!) i nauczyć się patrzeć! Pstrykaj i wywołuj swoje wspomnienia! Chwal się znajomym i rodzinie! Nie ma to, jak w chłodne dni zasiąść  i oglądnąć, przywołujące wspomnienia kadry w postaci namacalnej, tradycyjnej fotografii, a nie tych wyświetlanych na ekranie komputera! I ostatnie wskazówki:

• patrz na układ chmur,
• nie bój się wiatru i deszczu,
• szukaj miejsc, gdzie tworzą się mgły,
• porównuj widziane przed siebie elementy przyrody, zestawiaj je w kadrze,
• łap promienie słońca,
• zmieniaj perspektywę,
• eksperymentuj!