Fotografia w służbie kryminalistyki

Fotografia jest jedną z ważniejszych dziedzin w kryminalistyce. Fotograf przybywając na miejsce zbrodni zaczyna działać od razu i jego praca jest niezwykle ważna. Od kiedy fotografowie towarzyszą policjantom? Jak fotografowie kryminalni wspierają policjantów w tropieniu morderców? Jeśli interesuje Cię fotografia i praca policji, to artykuł właśnie dla Ciebie!

źródło: Pixabay

Czym jest kryminalistyka? Kryminalistyka to nauka o zasadach i sposobach oraz o technicznych metodach i środkach rozpoznawania i wykrywania przestępstw. Mylona często z kryminologią, czyli pokrewną dziedziną zajmującą się osobowością sprawcy, warunkami popełnienia zbrodni czy przyczynami i motywami zabójstw. W kryminalistyce wyróżnia się 4 dziedziny: taktyka, technika śledcza, strategia i metodyka.< Nas interesować będzie technika śledcza, ponieważ to tam znajdziemy takie działy, jak: mechanoskopia, daktyloskopia, grafologia, fonoskopia, traseologia, osmologia, badanie mikrośladów i DNA, batalistyka i fotografia kryminalistyczna. Wraz z rozwojem nauki i techniki wciąż pojawiają się nowe dziedziny, z których skorzystać może kryminolog. Jego zdaniem na miejscu zbrodni i poza nim jest: rozpoznać, wykryć, udowodnić winę i zapobiegać podobnym zbrodniom w przyszłości (działania prewencyjne).

Alphonse Bertillon - pionier innowacyjnej kryminalistyki

Nowoczesna kryminalistyka to taka, którą propagował i wdrażał Alphonse Bertillon. Był to francuski uczony na służbie policji. Co stworzył? Antropometrię kryminalną - technikę, która pomaga zidentyfikować zbrodniarza. Pomysł naukowy opierał się na założeniu, że niektóre wymiary ludzkiego ciała (wzrost, obwód głowy, długość ręki) są niezmienne od momentu osiągnięcia przez człowieka dojrzałości. Technika była popularna, ale bardzo czasochłonna. Wyparła ją daktyloskopia, czyli badanie odcisków linii papilarnych, która rozwinęła się od lat 30-tych XX wieku. Bertillon stworzył też metodę fotografowania miejsca zbrodni, która przyjęła się i funkcjonuje do dzisiaj. Francuscy śledczy zaczęli wykorzystywać fotografię dopiero ok. 40 lat po jej wynalezieniu! Fotografii na miejscu zbrodni towarzyszyły też rysunki i szkice, które były swoistymi mapkami odtwarzającymi dokładne wymiary czy określającymi odległości. Fotografując zwłoki używano specjalnej metody kadrowania. Środek zdjęcia przechodził dokładnie pomiędzy oczami nieboszczyka. Stosowano aparaty na bardzo wysokich trójnogach.

Autoportret Betillona - pioniera fotografii kryminalistycznej
źródło: Wikipedia

Fotografia kryminalistyczna dzisiaj

Fotografia kryminalistyczna wspiera techniki śledcze policji. Rejestruje miejsce zdarzenia, ślady pozostawione na miejscu zbrodni lub poza nim, ale mogące mieć związek z zabójstwem. W fotografii kryminalistycznej stosuje się: zdjęcia mikroskopowe, fotografię hiperspektralną w zakresie widzialnym, fotografię w podczerwieni i ultrafiolecie. Współcześnie wykorzystuje się zarówno aparaty analogowe jak i cyfrowe. Co ciekawe, ze względu na możliwości komputerowej ingerencji w zdjęcia cyfrowe tradycyjne techniki fotochemiczne są niezastąpionymi świadkami w śledztwie! Zdjęcia wykonane metodami tradycyjnymi nie rodzą wątpliwości. Śledczy i sąd obawiają się bowiem tego, że obrona przestępcy może próbować podważać wyniki ekspertyz udokumentowanych metodami zdjęć cyfrowych. Obecnie obok fotografa na miejscu zbrodni spotkać można także filmowca. Nawet na stronie Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji znajdziecie w jego strukturach odrębny dział "Zespół badań dokumentów audiowizualnych". Z zadaniami zespołu można zapoznać się TUTAJ.

źródło: Pixabay

Wymagania względem fotograficznego materiału dowodowego z miejsca zbrodni

Na zdjęciach sytuacyjnych zobaczyć można tabliczki z numerkami i strzałkami oraz obrysowane (kredą albo pisakiem) ślady. Zdjęcia wykonuje się z normalnej perspektywy. Powinny też uwzględniać przedmioty pozostające w otoczeniu. Na zdjęciach fragmentarycznych zawsze spotyka się numery bądź taśmy miernicze. Fotograf policyjny wykorzystuje zdjęcia panoramiczne, stereoskopowe, metryczne, skalowe, makro i mikrofotografię, zdjęcia w promieniu niewidzialnym, zdjęcia chemiluminescencyjne oraz termografię!

Specjaliści wyróżniają w fotografii kryminalistycznej nast. funkcje zdjęć:

- Fotografię rejestracyjną (wypełnia się nią kartoteki przestępców czy osób podejrzanych)
- Fotografię sygnalityczną (portret prawego boku, lewego półporfilu oraz en face).
- Fotografię dokumentacyjną (utrwalającą przebieg czynności procesowych, badań specjalistycznych i innych)
- Fotografię badawczą (m.in. zdjęcia mikroskopowe, wykorzystujące widma promieniowania lub zdjęcia kontrastujące, które pozwalają wydobyć z przedmiotów ich niewidoczne gołym okiem cechy i szczegóły)
- Fotografia detektywistyczna (zdjęcia wykonywane z ukrycia).

Zdjęcia kryminalistyczne nie są poddawane żadnej obróbce komputerowej (retuszerskiej). Wykonując zdjęcia kryminalistyczne unika się zniekształceń perspektywicznych. Jeżeli chodzi o techniki audiowizualne, to coraz chętniej wykorzystuje się kamery rejestrujące wizję i fonię. Materiał dowodowy zgromadzony na kliszach czy taśmach filmowych jest cennym materiałem poglądowym często będącym później w toku sprawy załącznikiem w dokumentacji protokołów. - Fotografów kryminalistycznych dzieli się czasami na śledczo-operacyjnych i śledczo-badawczych.

źródło: Wikipedia

Techniczne aspekty zdjęć kryminalistycznych

Najważniejsze kryteria fotografii kryminalistycznej to wielkość planu i rodzaju wykorzystanej techniki.

Zdjęcia wykonane na miejscu zbrodni można sklasyfikować następująco:

- Zdjęcia orientacyjne (pokazują położenie i wygląd całego miejsca zdarzenia)
- Zdjęcia sytuacyjne (pokazują zaistniałą sytuację, ślady, przedmioty i ich wzajemne położenie)
- Zdjęcia fragmentaryczne (pokazują np. zwłoki)
- Zdjęcia szczegółowe (pokazują poszczególne ślady i przedmioty w taki sposób, że oś optyczna obiektywu musi być w centralnej części śladu i prostokątna do jego płaszczyzny).

Jeżeli chodzi o techniki fotograficzne w kryminalistyce, to wydziela się fotografię:

- metryczna,
- panoramiczną
- stereoskopową
- skalową
- w podczerwieni
- ultrafioletową
- makro.

Podczas wykonywania zdjęcia ważne są dwie zasady. Pierwsza - ślady i przedmioty koniecznie powinno się fotografować na miejscu podczas trwania czynności oględzinowych. Druga - stosowanie odpowiednich technik fotograficznych do celu wykonywanych zdjęć. Na miejscu zbrodni powinno się utrwalić ślady, przedmioty, podłoże, ich kształt i wygląd. Powinno się też utrwalić cechy charakterystyczne, które zostaną ewentualnie wykorzystane do dalszych badań porównawczych. Stosuje się różne rodzaje obiektywów i wskazane jest stosowanie drugiego źródła światła (nie tylko pochodzącego z lampy błyskowej). W przypadku wykonywania zdjęcia śladów aparat musi być skierowany pod kątem prostym do obiektu. Jeżeli wykorzystuje się oświetlenie halogenowe, to źródło światła powinno padać pod kątem 45 stopni. Często też wykonuje się serię zdjęć pod różnym kątem. Specjaliści instruują, aby korzystać też z tzw. światła odbitego. To jest np. ze światła lampy błyskowej skierowanego na ekran w postaci białej kartki, a nie na fotografowany obiekt.

Fotograficzny materiał dowodowy wraz z innymi technikami rejestracji obrazu i dźwięku spełnia ważną rolę w śledztwie. Kryminalistyka od początku wykorzystywała różnorodne dziedziny wiedzy. Wraz z postępem technologicznym techniki śledcze stają się coraz bardziej skomplikowane. Nowoczesne obrazowanie wielospektralne (wielowidmowe) polega na zarejestrowaniu wielu kanałów będących uogólnieniem barw podstawowych R(red, G(Green) i B (blue). Obraz można badać dowolnym zakresem spektralnym. Techniki rejestracji obrazu są uogólnieniem fotografii barwnej, pokazują pełną przestrzeń barw w zakresie światła widzialnego, mikrofal, dalekiej i bliskiej podczerwieni oraz ultrafioletu! Ta nowa technika obrazowania jest narzędziem, które pozwala przyspieszyć pracę śledczych. Fotografia kryminalistyczna wielospektralna pozwala na ekspresowe wykrycie mikrośladów różnych substancji organicznych lub chemicznych. Świetnie się sprawdza, ponieważ niektóre ślady zacierają się pod wpływem działania światła, bakterii czy innych czynników atmosferycznych. Zainteresował Cię ten artykuł? Spróbuj wykonać kilka zdjęć metrycznych, panoramicznych czy makro. Koniecznie oddaj je do wywołania mając na uwadze, że w kryminalistyce króluje fotografia tradycyjna! Śledczy prowadząc sprawę przypinają wywołane zdjęcia na tablicy wraz z opisami dokonując ich analizy. Pobaw się w kryminalnego fotografa!