Reżyser – fotografem

Dla miłośników kina zaskoczeniem może być, że jeden z najsłynniejszych reżyserów XX wieku – Stanley Kubrick zaczynał jako fotograf…. i to bardzo dobry fotograf. Jak patrzenie przez wizjer aparatu wpłynęło na kompozycje Jego kadrów filmowych? I o tym, że fotografowanie trzeba czuć, a nie tylko posiadać dobry sprzęt. Wrażliwość patrzącego, zasada decydującego momentu, wyczucie kompozycyjne i dobór chwili…. to wszystko widać w zdjęciach Kubricka!

źródło: Flickr, Wikipedia, Flickr

Kinematografia jako młodsza siostra fotografii

Nie od dziś wiadomo, że gdyby nie fotografia, to film nigdy by nie powstał. Pierwsze krótkie filmiki były czymś w rodzaju połączonych ze sobą fotografii. Człowieka od zawsze fascynowało utrwalenie rzeczywistości – najpierw na płaskiej powierzchni (dagerotypia) a potem w formie animowanej. Umiejętność wykonywania ciekawych, przykuwających uwagę zdjęć o charakterze dokumentacyjnym z pewnością jest atutem dla przyszłego reżysera. I tak było w przypadku Kubricka. Jednak, kiedy prześledzimy kariery znanych reżyserów okazuje się, że niekoniecznie byli oni aż tak zawodowymi fotografami jak Kubrick. Nie mogą się też pochwalić takim dorobkiem zdjęciowym.

źródło: Flickr

Narodziny gwiazdy

Jego filmy „Mechaniczna pomarańcza”, „2001 Odyseja Kosmiczna”, „Oczy szeroko zamknięte”, czy „Full Metal Jacket” to niepodważalne filmowe klasyki. Kubrick urodził się w 1928 roku w Stanach Zjednoczonych. Pochodzi z rodziny ukraińskich Żydów. Jego dziadek wyemigrował do Stanów Zjednoczonych końcem XIX wieku. Szybko egzotycznie brzmiące nazwisko rodziny Kubrików zostało zamerykanizowane. Co ciekawe, reżyser nie bardzo interesował się nauką. Próbowano diagnozować go jako ucznia o deficycie umysłowym, jednak po profesjonalnych testach psychologicznych okazało się, że Stanley wykazuje ponadprzeciętną inteligencję! Z pewnością na niezwykłą wrażliwość późniejszej ikony kina miały wpływ:

- uczenie od 8 roku życia przez prywatnego nauczyciela, a nie w szkole

- pasja fotograficzna ojca, który od najmłodszych lat swojego syna pozwalał mu na korzystanie ze swojego sprzętu fotograficznego

- niebywały umysł pozwalający mu na osiągnięcia w dziedzinie szachów oraz gry w jazzowym zespole na perkusji

- zajęcia z języka ojczystego prowadzone przez pełnego pasji teatralnej nauczyciela języka angielskiego

- otrzymanie w prezencie aparatu fotograficznego Graflex w wieku 13 lat

- funkcja szkolnego fotografa, którego zadaniem była dokumentacja wydarzeń i uroczystości placówki

- wiele godzin spędzonych w miejscowym kinie, gdzie oglądał praktycznie wszystkie filmy trafiające do odbiorców tego medium. Poziom wszystkiego, co oglądał pozwolił mu na stwierdzenie, że większość z „dzieł” jest tak zła, że on sam potrafiłby opowiedzieć wiele z oglądanych historii poprzez pracę kamery w dużo lepszy sposób!

- wiele odbytych podróży

- mnóstwo przeczytanych książek

- znajomość licealna z Alexandrem Springerem, przyszłym reżyserem takich filmów i seriali, jak: „Star Trek”, czy „Posterunek przy Hill Street”

- umożliwienie Mu zdawania matury z dziedziny sztuk pięknych pod okiem Hermana Gettera, który zdobył serce młodego ucznia tym, że o fotografii mówił, jak o sztuce wysokiej, a nie jak o rzemiośle! Gatter, mimo, że szkoła nie dysponowała żadnym sprzętem filmowym potrafił przekazać wiele wskazówek Kubrickowi na temat technicznych aspektów powstawania filmów!

- jego częste wizyty w Museum of Modern Art

• znajomość klasyki kina: dzieł O.Wellesa, S. Eisensteina, M. Ophulsa.

źródło: Wikipedia

17-letni zawodowy fotograf

Tak, to nie błąd! Już w wieku 17 lat Stanley Kubrick został zatrudniony jako zawodowy fotograf na usługach magazynu „Look”! Jego zdjęcie przedstawiające zasmuconego kioskarza wśród gazet z nagłówkami informującymi o śmierci Prezydenta Roosvelta trafiło na okładkę dokładnie 26 czerwca 1945 roku! Niebywała wrażliwość i umiejętność kadrowania dały mu możliwość wybić się spośród wielu osób próbujących trudnej sztuki utrwalania codzienności na zdjęciach! Zrealizował ciekawy cykl zdjęć, które były swoistą dokumentacją jednego dnia z życia boksera Waltera Cartiera. Zdjęcia w niesztampowy sposób pokazywały głównego bohatera podczas codziennych czynności prywatnych i zawodowych. Kilka lat później powstał także 16 minutowy film zatytułowany „Dzień walki”, który Kubrick samodzielnie nakręcił, zmontował i udźwiękowił. Była to pierwsza poważna produkcja, na którą Kubrick wraz z przyjacielem A. Springerem pozyskali środki, a potem odsprzedali prawa do filmu, aby wyświetlany był w kinach w cyklu tzw. „krótkometrażówek”.

źródło; Flickr

„Look” – pierwsza praca Kubricka

Warto mieć świadomość, że prasa w czasach Kubricka była wręcz pierwszym medium, po które sięgali ludzie. W magazynach ukazywało się mnóstwo starannie wyselekcjonowanych zdjęć. Warstwa ilustracyjna zajmowała wiele miejsca w gazecie. „Look” było magazynem, który sprzedawał się w około 3 milionach egz. Był to dwutygodnik. Szacuje się, że dla tej gazety Kubrick wykonał ponad 20 tys. zdjęć, które ilustrowały ponad 200 artykułów. Ktoś, do kogo trafiły zdjęcia niepełnoletniego Kubricka miał doskonałe oko. Artysta początkowo pracował na zlecenia, a potem został zatrudniony do magazynu na stałe. A swoje pierwsze zdjęcie przedstawiające kioskarza sprzedał magazynowi za 25 dolarów.

źródło: Flickr, Kubrick Photography

Reporterskie oko Kubricka

Młody fotograf zasłynął ze zdjęć dokumentalnych. Najchętniej fotografował życie miasta i zwykłych ludzi. We wczesnym okresie swojej przygody z fotografią sięgał też po portret. Znawcy mówią, że oglądając te zdjęcia od razu nasuwają im się wybrane kadry z różnych filmów reżysera. Wycinki rzeczywistości rejestrowane w postaci zdjęć od razu sugerują niezwykły zmysł reżyserski Kubricka. Ikona reżyserii fotografowała codzienność, ale w bardzo przemyślany, doskonale skomponowany sposób. Jego zdjęcia nie miały być tylko rejestracją codzienności, ale miały opowiadać różne historie. Na przestrzeni ostatnich lat odbyło się kilka wystaw prezentujących zdjęcia reżysera, m.in w Stanach Zjednoczonych czy Austrii. Museum of the City of New York jest posiadaczem ok. 12 tys. negatywów i 10 tys. stykówek z wczesnego okresu twórczości Kubricka. Warto podkreślić, że młody fotograf większość zdjęć i klisz wywoływał sam!

źródło: Wikipedia

Co o fotografii sądził Kubrick?

Z pewnością znał hasło H.Cartiera Bressona mówiące o tym, że w fotografii ważna jest zasada „decydującego momentu”. Oglądając zdjęcia Kubricka czuć to wręcz namacalnie! Fotograf uważał, że zdjęcia powinny pokazywać spontaniczność. Stąd jego fascynacja życiem ulicy. Fotografował sceny niewyreżyserowane, mimo, że czasami mamy wrażenie, iż nie jest to możliwe, aby tak ujęty kadr był naturalny. Z pewnością Kubrick spędził przy obiektywie niejedną chwilę czekając niejako na wykonanie zdjęcia! To dzięki umiejętności patrzenia i wyciągania ze swojego otoczenia interesujących ujęć został tak sławny w świecie kina. Doskonałe wyczucie kadru sprawiło, że reżyser z niezwykłą łatwością wpadał na różnego rodzaju pomysły pokazujące rzeczywistość filmową. Podobno mawiał, że należy myśleć o jakiś historiach, znajdować je na ulicy i swoje zdjęcia wysyłać do mediów. Taką radę dawał młodym fotografom.

źródło: Wikpedia